"- Kim jestem? Inaczej.
– Jest rzeka. Piękna, nieporównywalna, niepowtarzalna, zawsze nowa a nieprzemijająca. Rzeka życia. Rzeka-życie.
Na rzece jest most. Arcydziwaczny. Most, który nie wie, skąd wziął się, nie wie też, po co wziął się, nie wie, czym jest, nie wie nad czym, nie wie nic, a wszystko wydaje mu się.
Nie widzi ani nawet nie domyśla się płynącej pod nim rzeki życia. Wydaje mu się, że on jest rzeką życia.
Ty jesteś tym mostem."- Edward Stachura "Fabula rasa"
Missa Pagana – (Msza pogańska) album Starego Dobrego Małżeństwa wydany w 2005 roku przez wytwórnię Pomaton EMI – 0946 3 49043 2 2. Nagrany został w październiku 2005 roku w Studio Buffo w Warszawie. Słowa: Edward Stachura, natomiast muzykę skomponował Krzysztof Myszkowski - album z tekstem, cała płyta (47: 48)
"Żebym nigdy nie zmarniał w małoduszności, żebym nigdy nie oślepł w egoizmie, żebym nigdy nie utonął w zatrutej studni beznadziei, żebym nie żył plugawie jak moi rodzice i dziadowie, żebym nie skamlał w niewoli rezygnacji, żebym nie przeklinał godziny swoich urodzin. Żebym zawsze mógł patrzeć wszystkim ludziom w oczy, żebym poznawszy prawdę dokonał wielkich czynów i żebym na końcu nie wył rozszarpywany przez demony śmiertelnych przerażeń, lecz żebym dostojnie zamknął księgę swego życia. Niech mój świat będzie czysty. Niech mój świat będzie sensowny jak kłos dojrzałego zboża. Niech mój świat będzie po raz pierwszy piękny.” - Tadeusz Konwicki "Nic albo nic" 2023
Dlaczego nasza narracja jest ważna? Wplywa na pracę mózgu, uruchamia wyobrażnię i nie tylko. Szanujmy więc własne słowa, niech niosą prawdę i nie ranią nikogo. To ważne.
Jak zauważył znany historyk i analityk nauki David Hammer (1996), naukowe przesądy (mity) mają cztery podstawowe cechy:
to trwałe i często stanowczo podtrzymywane przekonania o świecie, którym
mity jednak wpływają na sposób pojmowania świata przez ludzi
należy je obalać, aby umożliwić dostęp do autentycznej wiedzy (Stover, Saunders, 2000).
Istnieją liczne słownikowe definicje słowa „mit”, ale z naszego punktu widzenia najodpowiedniejsze znaleźć można w American Heritage Dictionary: „popularne (lecz fałszywe) przekonanie lub historia kojarzona z jakąś osobą, instytucją, bądź zdarzeniem” albo „fikcja lub półprawda, zwłaszcza taka, która stanowi element ideologii”.
"W starożytnej Grecji czytało się metodą bustrofedon - na wzór wołów orzących pole, czyli jedną linijkę w jednym kierunku, a następną – w przeciwną." (Alberto Manguel, Moja historia czytania, 2003)
"W 1984 roku znaleziono w syryjskiej miejscowości Tell Brak dwie niiewielkie gliniane tabliczki o kształcie zbliżonym do prostokąta, pochodzące z czwartego tysiąclecia przed naszą erą. Na rok przed wojną w Zatoce Perskiej oglądałem je w Muzeum Archeologicznym w Bagdadzie, gdzie spoczywały w dość skromnej gablocie. Na pierwszy rzut oka wydają się niepozorne. Na każdej z nich u góry widnieje małe wgłębienie, a w środku coś na kształt sylwetki zwierzęcia zaznaczonej paroma kreskami. Jeśli jedno z tych zwierząt jest kozą, to drugie prawdopodobnie będzie owcą. Wgłębienie, jak twierdzą archeolodzy, oznacza liczbę dziesięć. Od tych dwóch skromnych tabliczek zaczyna się cała nasza historia.Jeśli wojna je oszczędziła i nadal istnieją, są jednymi z najstarszych znanych nam przykładów pisma." (Alberto Manguel, Historia czytania, 2023)
"Wpływ pisma na kulturę i ludzki umysł jest dziś faktem powszechnie przyjmowanym do tego stopnia, że antropologia kulturowa dzieli społeczeństwa nie na „pierwotne” i „cywilizowane”, nie na „racjonalne” i „mistyczne”, ale właśnie na piśmienne i niepiśmienne."
"Zapamiętaj sobie, droga Sadie: życie jest bardzo długie, chyba, że takie nie jest"
"Im dłużej Sadie znała Marxa, tym bardziej sądziła, że Sam nie rozumiał, na czym polegała życiowa pomyślność Marxa. Był szczęściarzem, bo odbierał wszystko jako niespodziewany dar od świata" - Gabrielle Zevin
"A ja szepnę skrycie
och życie kocham cię kocham cię
kocham cię nad życie
Choć barwy ściemniasz
Choć tej wędrówki mi nie uprzyjemniasz
Choć się marnie odwzajemniasz
Kocham cię życie"
"Serce i rozum, myślenie i odczuwanie, fantazja i sąd... Uważam, że nie ma takiego podziału. Wszyscy mamy mniej więcej takie same ciała, lecz różne myśli. Myślimy w znacznie większej mierze dzięki instrumentom dostarczanym nam przez kulturę niż naszym ciałom i jest to źródłem wielkiej różnorodności myśli w świecie. Mam wrażenie, że myśl to forma odczuwania, a odczuwanie - myślenia. (...) Bardzo nie podoba mi się idea etykietowania pisarstwa według płci. (...) Jeśli kobiety warunkuje się w taki sposób, by były przekonane, że w pisarstwie powinny kierować się uczuciami, że intelekt jest męski, że myślenie jest czymś brutalnym i agresywnym, wówczas rzeczywiście tworzone przez nie wiersze, powieści i tym podobne będą specyficzne. Nie widzę jednak powodu, dla którego kobieta miałaby pisać pod jakimkolwiek względem inaczej niż mężczyzna - i vice versa."
" Myśl to forma odczuwania, Susan Sontag w rozmowie z Jonathanem Cottem" Kraków 2014, s.76,79-80]
Dialog, którego czytanie sprawia przyjemność i pozwala poznać niezwykłą Susan Sontag (1933-2004) oraz jej sposób przeżywania świata. Tematy (zarówno uniwersalne jak i przyziemne) poruszane na około 140 stronach mogłyby stanowić kanwę niejednego bloga. Uświadomiłam sobie, że ja również jest uwarunkowana stereotypowo w wielu sprawach. Mnie również uczono w szkole o typowych cechach powieści czy poezji kobiecej. Typowych czyli jakich? Sztywne podziały? A przecież myśl to forma odczuwania, a odczuwanie -myślenia. Nie wiem, jakie jest Wasze zdanie na poglądy S. Sontag - te które przytaczam z książki - ale może warto je przemyśleć? Czy nasze pisanie nosi znamiona wrażliwości uznanej za należną tej płci, jaką reprezentujemy?
Restauracja na szczycie północnej wieży World Trade Center nosiła nazwę Windows on the World – „okna na świat”. Chociaż tak naprawdę wszystkie okna są oknami na świat. Czasem nie najlepszy (o czym doskonale wie z pewnością każdy, kto miał nieszczęście oglądać na własne oczy, jak jego sąsiad się ubiera), ale jednak siedzenie w oknie przeważnie inspirowało malarzy i pisarzy; to ekspresowy kurs antropologii, katalizator zmiany nastroju lub refleksji o… cóż, życiu."
Hannah Jane Parkinson" Drobne przyjemności, czyli z czego się cieszyć, gdy życie nie rozpieszcza".
"To jest w ogóle istota twórczości – nadawać sens zdarzeniom, szczegółom, drobiazgom, które nas spotykają. Budować własny życiorys, czyli doświadczać tego, co się wydarza, przetwarzać to. Jeśli potrafimy znaleźć w tym – mówiąc za Stanisławem Różewiczem – rozpostarcie, głębszy sens, zrobić z tego opowieść, to zrozumieją nas i w Kaliszu, i w Tokio, i w Teheranie. Do tego jednak potrzeba najczęściej dystansu czasowego".
("Świat przyspiesza, ja zwalniam" Wojciech Marczewski. Rozmawia Damian Jankowski).
Jeszcze jeden raz Carl Sagan,jako, że chciałabym....
Myśleć jak Carl Sagan, z ciekawością i sceptycyzmem. I na pewno uniknąć demona pseudonauki.
"Pseudonauka różni się od nauki popełniającej błędy. Dzięki błędom nauka dobrze się rozwija, kolejno je korygując. Przez cały czas wyciągane są błędne wnioski, ale są to zwykle wnioski wstępne. Hipotezy stawiane są w sposób umożliwiający wykazania ich fałszywości. Wybranie jednej z alternatywnych hipotez jest uzależnione od wyniku doświadczenia i obserwacji. Nauka niepewnie zmierza w kierunku lepszego zrozumienia świata...
W pseudonauce dzieje się zupełnie odwrotnie. Hipotezy często formułowane są w sposób odnoszący się ściśle do jakiegoś wydarzenia, są więc niepodatne na jakiekolwiek doświadczenie, które mogłoby wykazać ich błędność, z samej zasady są więc niesprawdzalne. Zajmujący się taką działalnością zachowują sie defensywnie i podejrzliwie. Sprzeciwiają się dociekliwości. Gdy pseudonaukowa hipoteza nie zyskuje przychylności naukowców, mówi się o spisku, który został uknuty, by ją zniszczyć.
Prawdopodobnie najbardziej znaczące rozróżnienie pomiędzy nauką i pseudonauką polega na tym, że ta pierwsza dostrzega ludzkie niedoskonałości i omylność, czego nie można powiedzieć o pseudonauce."
Carl Sagan "Świat nawiedzany przez demony" (ang. The Demon-Haunted World)
No cóż, niektórzy po prostu "wiedzą". Z różnych przyczyn strzępki wiedzy uznają za odpowiedź na każde pytanie.
"Odnalezienia ziarna prawdy w otaczającym oceanie zagubienia i ogłupienia wymaga czujności, poświęcenia i odwagi. Jeśli nie będziemy prakykować tych twardych reguł myślenia, to nie możemy mieć nadziei na rozwiązanie prawdziwie poważnych problemów, z którymi się spotykamy - ryzykujemy raczej stanie się narodem naiwniaków, światem naiwniaków podatnych na działanie każdego znajdującego się w pobliżu nas szarlatana."
Carl Sagan "Świat nawiedzany przez demony"
"Wyobraźnia to pewien region istnienia, do którego mamy dostęp poprzez nasz umysł. Toczy się żywa debata odnośnie tego, czy nasze wyobrażenia w umyśle się rodzą i na umyśle kończą, czy też przychodzą do nas z zewnątrz i stanowią jakiś obiektywny świat." (Adam Blanc de Luneville, Traktat o Wyobraźni, 2022)
Gdy walka nas niszczy, to wyobraźnia buduje. To może być inwestycja w bliższą i dalszą przyszłość. Bywa, że mamy nieadekwatne poczucie własnej wartości, możliwości tworzenia. Tym samym łatwo zminimalizować, a nawet nie rozpoznać własnego potencjału twórczego. A każda forma tworzenia czyni życie ciekawszym. Poniżej linki dotyczące m.in. kreatywności oraz procesu twórczego.
"Wierzę w moc pauzy, pytań, przestrzeni wewnętrznej i przekształceń, ktore mogą sie w niej dokonywać.
To jest tak, jakbym gdzieś szła, ale raz na jakiś czas siadała na ławeczce. Tam przysiadają się do mnie pytania. "To pytania zatrzymują słuchacza, odpowiedzi - nigdy" - mówi w filmie "Tar" genialna kompozytorka i dyrygentka, grana przez Cate Blanchett. "- Natalia de Barbaro "Przędza. W poszukiwaniu wewnętrznej wolnosci"
Siadam na ławeczce i zapraszam... czekające na mnie pytania.
Czym jest wolność? Jak odnaleźć wolność w świecie? Czy można jej doświadczać w opresyjnym społeczeństwie? Czy można jej doświadczać bez względu na zewnętrzne wymagania? A może wolność to coś innego? Siła, która tkwi w nas i pozwala na autokreację w każdych warunkach? Czy ktoś może nam odebrać prawdziwe, wewnętrzne poczucie wolności?
"Uważała, że ważne osoby, które spotykamy, są czymś w rodzaju węzłów w sieci i jeśli mamy szczęście, poznamy wzór, jaki tworzy całość, bo za tymi supłami i przed nimi są inne: ludzie, których poznaliśmy po drodze, czasem tylko przelotnie, nie zdając sobie sprawy, jak znaczącą rolę odegrali w naszym życiu. Dotyczy to nie tylko osób, ale też zwierząt, domów, książek, mórz, istot wymyślonych!"
Joanna Bator: Ucieczka niedźwiedzicy, Znak 2022, 266.
Porozumienie to też szczęście. Dzielenie się jest darem; jeśli kochamy naszych przyjaciół, to trzeba, żeby o tym wiedzieli. Krótki esej o rozmowie. Jak słuchać, żeby zrozumieć. Jak mówić, żeby być zrozumianym.
"(...)
jutro, jutro i znów jutro,
Wije się w ciasnym kółku od dnia do dnia,
Aż do ostatniej głoski czasokresu:
A wszystkie wczoraj to byly pochodnie,
Ktore głupocie naszej przyświecały
W drodze do śmierci. Zgaśnij, wątłe światło!
Życie jest tylko przechodnim półcieniem,
Nędznym aktorem, który swoją rolę
Przez parę godzin wygrawszy na scenie
W nicość przepada - powieścią idioty,
Głośną, wrzaskliwą, a nic nie znaczącą."*
" A tak w ogóle, to co ma wspólnego z grami? - spytała Sadie. (...)
A czym jest gra? To jutro, jutro i znów jutro. To możliwość nieskończonego odradzania się, nieskończonego odkupienia. Idea, że jeśli będziesz dalej grał, możesz wygrać. Żadna przeszkoda nie jest definitywna, bo nic takie nie jest. " Gabrielle Zevin
*William Szekspir, Makbet, przekład Jana Paszkowskiego.
A Velocity of Being: Letters to a Young Reads - zbiór oryginalnych listów do dzisiejszych i przyszłych dzieci o tym, dlaczego czytamy i co książki robią dla ludzkiego ducha, napisanych przez 121 najciekawszych i najbardziej inspirujących ludzi w naszym świecie. Na stronie poniżej wybór pięknych ilustracji (cierpliwości, chwilę się wczytują)
#introduction
Zwykle, pomimo narastającego wokół mroku, staję po jasnej stronie życia. Usiłuję tutaj dać temu wyraz (unikając wścibska GAFAM). Właśnie "tutaj" okazało się to teraz doskonałym i wystarczającym miejscem dla mnie. Nie szukam zasięgów. W nielicznych wolnych chwilach, szukam tu ciekawych i mądrych wpisów. Jestem człowiekiem słowa, humanistką, osobą wysoko wrażliwą. Lubię poezję, małe formy literackie, niezłe książki, kontakt z naturą. Nie znam się na technologiach, programowaniu, systemach informatycznych (to przykre, wiem). Ponieważ, w myśl teorii kwantowej świat, który obserwujemy, nieustannie tworzy gęstą sieć oddziaływań, założyłam to konto z nadzieją, że będzie punktem styku pomiędzy prezentacją moich potrzeb i odczuć, mojego punktu widzenia a punktem widzenia nieznanych mi ludzi.
Traktuję to jak nieuprawniony suplement do "Jutro, jutro, jutro"
O pasji, sukcesach, wyzwaniach i stereotypach dotyczących kobiet w gamedevie opowiadają nam Marta Fijak, Magdalena Kucenty, Ola Lato i Julia Szynkaruk.
"Gra polega na uporczywym byciu po niewłaściwej stronie drzwi i trwa tak długo, jak długo wytrzyma ludzka cierpliwość, a potem jeszcze trochę."
"Sądzicie, że kot posłusznie zjawia się punktualnie o dziesiątej wieczorem pod kuchennymi drzwiami na kolację. Z kociego punktu widzenia kleks na nogach został wyszkolony, żeby co wieczór wyciągać puszkę z lodówki."
"Jakie inne zwierzę może liczyć na karmienie nie dlatego, że jest pożyteczne, że pilnuje domu albo śpiewa, ale dlatego że kiedy się je nakarmi, to wygląda na zadowolone? I mruczy. Mruczenie jest bardzo ważne. Mruczenie wygrywa za każdym razem." - Terry Pratchett "Kot w stanie czystym
